Có bao giờ bạn đặt câu hỏi tại sao lại gọi những nữ diễn viên chuyên trị các vai hành động giỏi võ là “đả nữ” và nó bắt nguồn từ đâu?
Muốn biết thế nào là "đả nữ" hãy nhìn họ đi!
Khái niệm “đả nữ” đầu tiên được nhà văn Kim Dung diễn tả những nữ hiệp võ công cao cường không thua kém đàn ông trong các tiểu thuyết võ hiệp của ông. Sau đó nó được dùng nhiều hơn để chỉ những nữ diễn viên hành động nổi tiếng của Hồng Kông thập niên 80, 90 của thế kỷ trước. Và hiện nay nó là danh xưng phổ biến của những nữ diễn viên muốn theo đuổi dòng phim hành động, võ thuật.
Trịnh Bội Bội và Huệ Ánh Hồng - 2 đã nữ đời đầu của điện ảnh Hồng Kông, dù ngấp nghé lục tuần vẫn tham gia phim đều đặn.
“Đả nữ” và thời hoàng kim
Hồng Kông trước năm 1997, khi còn là thuộc địa của Anh Quốc đã phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Lúc ấy, Hồng Kông được xem là “Hollywood của Châu Á”, rất nhiều ngôi sao ở các nước lân cận tìm đến đây để phát triển sự nghiệp thành một minh tinh quốc tế. Thập niên 80, 90 cũng là thời điểm điện ảnh Hồng Kông phát triển phồn thịnh nhất, nhiều người gọi giai đoạn đó là "thập niên nữ quyền lên ngôi".
Lâm Thanh Hà - "Nữ hoàng phim cổ trang" của Hồng Kông thập niên 80, 90. Đến giờ những vai diễn trong Đông Phương Bất Bại, Bạch phát ma nữ... vẫn chưa có đàn em nào có thể bước qua cái bóng quá lớn của cô ấy.
Những vai diễn kinh điển của Lâm Thanh Hà.
Cứ 10 bộ phim được sản xuất thì hơn phân nữa đã nói về nữ nhi, và thể loại phim được ưa chuộng nhất thời bấy giờ là phim võ thật đánh đấm bạo liệt. Đến giờ khán giả yêu điện ảnh vẫn không thể quên một Lâm Thanh Hà thông minh, sắc xảo trong Đông Phương Bất Bại, Đông Tà Tây Độc… Một Mai Diễm Phương cá tính, uy phong trong Đông Phương Tam Hiệp hay Túy Quyền. Nhưng nếu gọi là “đệ nhất đả nữ” thì không ai khác chính là Dương Tử Quỳnh với Hoàng Gia Sư Tỷ, Câu chuyện Cảnh Sát, Vịnh Xuân…
Đông Phương Tam Hiệp là một tác phẩm hành động kinh điển trong lịch sử điện ảnh Hồng Kông với sự tham gia của 3 tên tuổi lớn là: Mai Diễm Phương, Dương Tử Quỳnh và Trương Mạn Ngọc.
Trước đó, vẫn có những cái tên nổi bật như Vu Tố Thu, Huệ Ánh Hồng, Trịnh Bội Bội, Cynthia Rothrock nhưng phải đến Dương Tử Quỳnh thì danh xưng này mới phát triển rực rỡ nhất. Cô cũng là nguồn cảm hứng cho hàng loạt các thế hệ đàn em dấn thân vào nghiệp đánh đấm sau này như: Dương Lệ Thanh, Hộ Huệ Trung, Lý Thái Phụng, Yukari Oshima, Michiko Nishiwaki,…
Những thước phim chứng minh Dương Tử Quỳnh là "đả nữ số 1 Châu Á" suốt hơn ba thập niên qua.
Thậm chí các cô gái ấy ảnh hưởng đến nỗi, nhiều nhà làm phim lúc bấy giờ còn tuyên bố nếu không chịu được khổ cực thì đừng đến Hồng Kông. Vì xuất thân của những “đả nữ” nổi tiếng đa phần đều ko biết võ và họ phải luyện tập rất khổ cực để có được những thước phim để đời. Dương Tử Quỳnh thì xuất thân là diễn viên múa ba lê, Mai Diễm Phương, Lâm Thanh Hà, Hồ Huệ Trung thì không biết gì về võ thuật còn Dương Lệ Thanh cũng chỉ là một huấn luyện viên Yoga.
Dương Lệ Thanh
Hồ Huệ Trung
Yukari Oshima
Cynthia Rothrock
Và Lý Thái Phụng là những cái tên đưa danh xưng "đả nữ" trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.
Lời nguyền nhan sắc
Khi đã được công nhận là một “đả nữ” thứ thiệt, lời mời các dự án điện ảnh tới tấp, cát-sê sẽ thuộc vào khoảng nhất nhì showbiz, họ sẽ nhanh chóng trở thành triệu phú, được truyền thông săn đón một cách khủng khiếp nhất. Nhưng bạn có biết họ phải trả giá như thế nào không?
Dương Tử Quỳnh và đôi chân dị dạng sau bao năm tháng miệt mài tập luyện.
Chẳng hạn như Dương Tử Quỳnh, dù đã chạm đến đỉnh cao nhất của sự nghiệp khi giữ vị trí “đả nữ số 1 Châu Á” suốt hơn 30 năm, đồng thời cũng là nữ diễn viên gốc Á thành công nhất tại Hollywood từ trước đến nay. Xuất hiện dày đặt trên tất cả các mặt báo của cả phương Đông và phương Tây, là một trong những “ngôi sao sinh lời nhiều nhất trong lịch sử điện ảnh Châu Á”. Thế nhưng có ai biết cô đã phải chịu những gì đằng sau ánh hào quang ấy, một cơ thể bầm dập do cường độ tập luyện quá khắc nghiệt, thậm chí mất đi những đường nét mềm mại của một hoa hậu năm nào. Năm 2013, người ta còn bắt gặp bàn chân dị dạng của cô khiến các fan xót xa biết mấy, đó là chưa kể những lần Dương Tử Quỳnh phải vào viện phẫu thuật dây chằn, xương hông hay bã vai đấy các bạn ạ!!!
Chương Tử Di trong Thập Diện Mai Phục.
Thầy dạy võ của Chương Tử Di cũng từng tiết lộ với báo chí, do tập luyện với cường độ cao cho Ngọa Hổ Tàng Long, Thập Diện Mai Phục, Anh Hùng… mà một chân của cô đã bị lệch so với người bình thường, đây trở thành một khiếm khuyết không thể khắc phục. Đó cũng là lý do thời gian sau này Chương Tử Di rất hạn chế nhận các vai diễn hành động.
Sẽ không có nữ diễn viên nào có thể đóng Lara Croft...
hay Mrs Smith hoàn hảo hơn Angelina Jolie.
Dương Lệ Thanh, Lý Thái Phụng, Yukari Oshima cũng chả khá khẫm hơn, vì gặp phải quá nhiều chấn thương nên họ đành giã từ nghiệp diễn khi đang ở đỉnh cao danh vọng. Một ví dụ điển hình hơn, đó chính là “đả nữ” hàng đầu Hollywood Angelina Jolie, nhiều người cứ nghĩ rằng cô ấy ốm o, xanh xao, tiều tụy như ngày hôm nay là do phải chăm sóc 6 đứa con của mình. Nhưng xin thưa, đó chỉ là một phần thôi các bạn ạ, bắt đầu từ năm 2008 cơ thể Jolie đã có những dấu hiệu tụt dốc không phanh khi phải luyện tập cật lực cho Wanted hay Beowulf. Rồi đến Salt (2010), Maleficent (2014) “Mỹ nhân gợi tình nhất thế giới ngày ấy” chỉ còn là một phụ nữ trung niên biết đánh đấm với một cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng trầm trọng. Người ta tiếc nuối một Lara Croft sexy năm nào trong Tomb Raider hay một Bà Smith chảnh chọe, dữ tợn nhưng gợi tình chết người của ngày xưa lắm.
Những pha hành động để đời của "đả nữ hàng đầu Hollywood" Angelina Jolie.
Giấc mơ chạm tay đến những giải thưởng danh giá
Đó chỉ là chuyện nhan sắc, còn một quy luật bất thành văn nữa là “đả nữ” thì sẽ không bao giờ có tên trong danh sách đề cử của những giải thưởng danh giá từ Hồng Kông, Hàn Quốc đến Mỹ rồi cả Việt Nam. Từ Lâm Thanh Hà lừng lẫy rồi đến Hồ Huệ Trung, Dương Lệ Thanh kết thúc sự nghiệp vẫn chưa được Viện hàn lâm điện ảnh Hồng Kông gọi tên dù chỉ 1 lần. Kate Beckinsale một trong những diễn viên người Anh nổi tiếng nhất Hollywood với các vai diễn nữ anh hùng hào hiệp, giỏi võ cũng chưa bao giờ có tên trong danh sách đề cử của Oscar hay BAFTA. 2 Cô bạn cùng thời với Kate là Milla Jovovich, Devon Aoki – “2 siêu mẫu chuyển hướng điện ảnh thành công nhất mọi thời đại” cũng chịu chung tình cảnh cho dù doanh thu những phim họ mang về gấp nhiều lần kỳ vọng.
2 nữ siêu anh hùng của Hollywood Milla Jovovich và Kate Beckinsale.
Siêu mẫu Devon Aoki cũng giã từ sàn catwalk để gia nhập hàng ngũ " những đả nữ ấn tượng nhất Hollywood" cùng các đàn chị.
Những đàn chị lẫy lừng như “nàng thơ” của đạo diễn Quen Tarantino, Uma Thurman gây ám ảnh cả thế giới đầu thập niên 2000 với series Kill Bill. Hay “Thiên thần Charlie” Lucy Liu cũng đã nổi tiếng ở Hollywood suốt 2 thập niên nhưng vẫn chưa có một giải thưởng điện ảnh để đời. Hai đại diện mới nhất của Hollywood là Scarlett Johansson và Gal Gadot hiện đang là những đả nữ nổi danh nhất Kinh đô điện ảnh nhưng vẫn trắng tay ở các giải thưởng danh giá.
Uma Thurman
Lucy Liu - 2 nữ hoàng hành động này đã chờ đợi một giải thưởng danh giá cho riêng mình cũng đã hơn 2 thập kỷ.
Người ta cũng đang chờ Maggie Q, “đả nữ” thế hệ 2000 thành công nhất của Hồng Kông và đang được chào đón nồng nhiệt tại Mỹ, được tôn vinh ở một giải thưởng danh giá nào đó, nhưng tất cả vẫn cứ là chờ đợi. Năm 2014 khi được cầm trong tay giải thưởng “thành tựu trọn đời” tại Giải thưởng điện ảnh Châu Á, Dương Tử Quỳnh đã bật khóc và câu đầu tiên cô phát biểu: “Tôi đã chờ nó rất, rất lâu, gần 30 năm rồi, quả thật là một quãng đường đáng nhớ!”.
Mỹ nhân gốc Việt nổi tiếng nhất thế giới - Maggie Q cũng vô duyên với các giải thưởng điện ảnh dù đã khẳng định được tên tuổi trên toàn cầu suốt hơn15 năm qua.
Đó là ở những nghành công nghiệp điện ảnh phát triển, vậy còn ở Việt Nam ta thì sao, có ngoại lệ không? Muốn có câu trả lời thì cứ nhìn vào “chị đại” Ngô Thanh Vân đi!!! 10 năm được xác nhận là đả nữ đầu tiên của màn ảnh Việt với Dòng máu Anh Hùng, Bẫy Rồng, Lửa Phật, Hai Phượng… thế nhưng, tôi đợi mãi vẫn không có một giải thưởng điện ảnh nào gọi tên cô ấy. Đơn giản, trong mắt giới phê bình phim “đả nữ” chỉ là những cô gái biết đánh nhau trên màn ảnh và không hề biết diễn xuất. Và dòng phim hành động cũng vậy, đó chỉ là dòng phim giải trí, chỉ để kiếm tiền và không có tí giá trị nghệ thuật nào? Hỏi rằng, như vậy có công bằng với các nhà sản xuất và nhất là những nữ diễn viên hành động ngày ngày bán mạng mình trên phim trường? Bạn hãy tự tìm câu trả lời cho mình nhé, cái này nó ngoài tầm kiểm soát của tôi rồi!!!
Ngô Thanh Vân - niềm tự hào của điện ảnh Việt cũng trắng tay ở các giải thưởng trong nước.
Chuyện là thế đó các bạn ạ, nếu sau này bạn có nghe một ngôi sao than thở rằng đằng sau hậu trường của bộ phim cực khổ đến thế nào. Thì hãy nhớ dùm tôi, còn có những cô nàng lúc nào cũng phải thực hiện những pha mạo hiểm trên phim, chấn thương hay thậm chí là cái chết luôn cận kề nhưng đổi lại họ được những gì ngoài cái danh hiệu “đả nữ” kia!!! Hào quang thì lúc nào cũng kèm theo nước mắt và đắng cay… Tôi tha thiết khẩn cầu phải có một ngày những cô gái ấy sẽ được đối xử công bằng, được tôn trọng nhiều hơn so với sức lao động và những công hiến to lớn của họ cho môn nghệ thuật thứ 7 này.
Đạt Tiến
